Operacyjne środki ograniczające ryzyko w powietrzu

Umiejętności pilota bezzałogowego statku powietrznego

Umiejętności pilota są kolejnym czynnikiem mającym wpływ na bezpieczeństwo wykonywanej operacji lotniczej. W operacjach o charakterze szczególnym, czyli o podwyższonym ryzyku w porównaniu do kategorii otwartej należy opanować umiejętności zaawansowane, obok podstawowych umiejętności, do których zaliczyć należy manewry i procedury opisane w ćwiczeniach praktycznych w trybie samokształcenia, (lista tych ćwiczeń i umiejętności zawarta jest w oświadczeniu, które każdy pilot składa przed przystąpieniem do egzaminu w kategorii otwartej A2).

‍

manewry lotnicze

Manewr lotniczy to ewolucja statku powietrznego albo grupy statków powietrznych w powietrzu polegająca na zmianie kursu, prędkości i wysokości lotu oraz ugrupowań bojowych, a także na wykonywaniu zmian parametrów lotu i akrobacji lotniczych.

zródło: Wikipedia

‍

Krótki przypomnienie podstawowych manewrów:

• zawis w miejscu nad punktem (precyzyjny)
• przejście z zawisu do lotu w przód 
• wznoszenie i zniżanie z lotu poziomego
• zakręty w locie poziomym (skoordynowane)some text
  • ześlizg 
  • wyślizg
• utrzymanie obiektu w kadrze
• kontrola prędkości w locie poziomym
• czynności po wystąpieniu awarii silnika/układu napędowego
• manewry omijania w celu uniknięcia kolizji

‍

Doskonalenie zdolności manualnych w wykonywaniu manewrów polega na podnoszeniu zdolności do:

1. płynnego operowania drążkami sterującymi, bez puszczania ich i bez popychania
2. delikatnego operowania drążkami, co przekłada się na lepszą kontrolę prędkości i kontrolę kierunków lotu
3. jednoczesnego, ale niezależnego operowania drążkami, aby opanować zdolność do kontrolowania precyzyjnych wychyleń każdego drążka osobno
4. skoordynowanego operowania drążkami 
5. operowania drążkami w połączeniu z jednoczesnym operowaniem gimbalem i zoomem

zaawansowane umiejętności lotnicze

Na zaawansowane umiejętności składają się:

1. umiejętność prowadzenia skutecznej obserwacji drona i otoczenia oraz utrzymywanie bezzałogowego statku powietrznego w zasięgu widoczności wzrokowej. W operacjach szczególnych dopuszczalna jest utrata kontaktu wzrokowego z bsp w momencie dokonywania przez pilota kontroli parametrów na aparaturze sterującej. Potrzebna jest przy tym umiejętność szybkiego odnajdywania wzrokiem drona w przestrzeni powietrznej. Wymaga to dobrego rozeznania obszaru operacji pod kątem innych użytkowników przestrzeni, przeszkód terenowych, ukształtowania terenu i obecności innych osób postronnych. 

Pomocne są tutaj dobre praktyki polegające na : 

• zapamiętaniu położenia w przestrzeni drona przed oderwaniem wzroku od niegosome text
  • zapamiętanie położenia horyzontalnego, np. poprzez skojarzenie z innym stale widocznymi elementami na horyzoncie
  • zapamiętanie wysokości poprzez pomnożenie wysokości innego elementu widocznego na obszarze operacji lub horyzoncie
  • ustawienie drona w takim miejscu, by kontrastowo był widoczny na tle innych elementów przestrzeni 

‍

2. umiejętności analogiczne do podstawowych z tym, że pilot potrafi wykonać te manewry dokładnie i z pełną kontrolną, przy różnej orientacji drona. Należałoby tu oczekiwać w optymalnym podejściu, umiejętności szybkiej oceny jak zorientowany jest dron i wykonania właściwych manewrów, bez korekt. 

‍

Umiejętności zaawansowane powinny pozwalać pilotowi wykonywać omawiane manewry na różnych wysokościach i w różnych odległościach, w tym wykonywanych na granicy warunków (czyli w pobliżu 120 m nad terenem i w okolicach granicy widoczności VLOS). 

‍

Kolejną grupą zaawansowanych umiejętności stanowią analogiczne manewry, ale w warunkach bez wsparcia GPS (globalnego systemu nawigacji satelitarnej).

‍

3. umiejętność monitorowania stanu całego SBSP, w tym stanu baterii (napięcia i temperatura) i kluczowych systemów (ilość satelit, obroty silnika) oraz kontrola i umiejętność oceny pozostałego czasu lotu, a także odległości jaką w tym czasie musi przebyć dron do miejsca bezpiecznego lądowania.

‍

manewry i procedury awaryjne

Drugą ważną grupą zaawansowanych umiejętności są manewry i procedury awaryjne w sytuacjach odbiegających od normy:

• braku częściowego lub całkowitego braku mocy w układzie napędowym
• kierowania lotem, gdy dron wykazuje pewne dysfunkcje w zakresie kierowania i nadawania kierunku lotu
• uszkodzenia urządzenia pozycjonującego
• wtargnięcia osoby na obszar operacji
• zbliżania się bsp do przekroczenia granic some text
  • przestrzeni lotu i zastosowania procedur bezpieczeństwa
  • przestrzeni operacyjnej i zastosowanie procedur awaryjnych
• utraty łącza pozwalającego kierować i kontrolować bspsome text
  • zastosowania sposobów na odzyskanie połączenia:some text
    • sprawdzenie połączeń kablowych między telefonem/tabletem a aparaturą
    • sprawdzenie aktywności telefonu/tabletu/aparatury, ewentualnie korzystamy z drugiego
    • zbliżenie się wraz z aparaturą sterującą do bsp
    • polepszenie propagacji fal radiowych w kierunku bsp, poprzez odpowiednie ustawienie anten
    • odsunięcie się od metalowych elementów, lub betonowych (beton może być zbrojony i zawierać metal)
    • skierowanie drona poza obszar mogący powodować zakłócenia (metalowe konstrukcje, betonowe konstrukcje, nadajniki BTS, routery, wieże radiowe i telewizyjne itp.)

monitorowanie parametrów lotu i stanu bsp w jego trakcie

Kontrolowanie danych telemetrycznych z sbsp jest ważnym elementem prowadzenia operacji lotniczej. Dane dotyczące odległości i wysokości pomagają w lepszej orientacji przestrzennej położenia i przemieszczenia się drona. Uśrednione napięcie cel oraz napięcia na poszczególnych celach pozwala kontrolować stan baterii i rozpoznać niebezpieczne różnice w napięciach między celami. 

Szczególnie, gdy dron jest na dużych odległościach i wysokościach kontrolowanie parametrów pomaga pilotowi, gdyż w tych sytuacjach pilot sam nie potrafi zupełnie ocenić tych parametrów. Jest to więc podstawowy sposób oceny odległości drona od przeszkód i od miejsca startu i lądowania.

ustępowanie pierwszeństwa w powietrzu

Bezzałogowe statki powietrzne ustępują miejsca w przestrzeni wszystkim innym użytkownikom - to prosta i bezwzględnie obowiązująca zasada, umocowana w przepisach prawa. Ma to jak najbardziej swój sens, trzeba zdawać sobie sprawę, że większość bsp będzie w ogóle nie widoczna dla pozostałych użytkowników przestrzeni powietrznej.

Dziennik pokładowy

Dziennik pokładowy jest dokumentem, który ma na celu gromadzenie danych o wykonywanych operacjach lotniczych. Ma umożliwić prześledzenie kiedy były wykonywane, w jakich warunkach, kto wykonywał. Jest narzędziem wspomagającym działanie operatora bsp poprzez dostarczanie danych do analizy, a także spełnia funkcję pomocną przy kontroli stanu urządzeń wykorzystanych w misji oraz działań pilotów i zbieranego doświadczenia.

Nie jest to dokument wymagany w działalności operatora, ale jest zalecany. Jego forma może być papierowa lub może być przygotowywany i wersji elektronicznej. 

‍

przykład oferty rynkowej w postaci drukowanej: https://sklep.plar.pl/pl/p/Logbook-pilota-operatora-dronow/586

Przykład oferty rynkowej w wersji elektronicznej: AirData.com 

Może zawierać np. takie dane: 

• data i godzina operacji
• miejsce operacji
• czas trwania operacji
• model wykorzystanego bsp
• ilość użytych pakietów zasilających
• dane pilota
• warunki meteorologiczne
• typ operacji

‍

Niektóre drony lub aplikacje posiadają funkcjonalność pozwalającą na rejestrowanie parametrów lotu. Zapisywane tam są w czasie ciągłym i na bieżąco takie dane jak: 

• wysokość lotu
• prędkość lotu
• odległość od aparatury sterującej
• kierunki lotu
• czas lotu 
• wychylenia drążków
• lokalizacja gps
• graficzne przedstawienie trasy lotu

‍

Lot można odtworzyć włączając animację.

‍